Ban sởi là một trong những biểu hiện đặc trưng nhất của bệnh sởi – một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và dễ lây lan ở cả trẻ em lẫn người lớn. Trong thời gian gần đây, số ca mắc sởi đang có dấu hiệu gia tăng trở lại ở nhiều nơi, khiến cho nhiều gia đình, đặc biệt là cha mẹ có con nhỏ, lo lắng. Một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm là: “Ban sởi có ngứa không?”.
Ban sởi là gì và xuất hiện khi nào?
Trước khi trả lời câu hỏi “ban sởi có ngứa không?”, chúng ta cần hiểu rõ ban sởi là gì. Ban sởi là những nốt phát ban màu hồng hoặc đỏ xuất hiện trên da khi người bệnh mắc bệnh sởi. Đây là một trong những biểu hiện nổi bật nhất, thường xảy ra sau vài ngày sốt và các triệu chứng ban đầu như ho, sổ mũi, mắt đỏ.
Ban sởi thường bắt đầu từ khuôn mặt, sau đó lan dần xuống cổ, thân mình, rồi đến tay chân. Quá trình lan ban kéo dài khoảng 2 – 3 ngày, sau đó các nốt ban bắt đầu nhạt dần và biến mất theo thứ tự ngược lại.
Khi ban sởi xuất hiện, nhiều người lo lắng không biết chúng có gây ngứa không, có nên gãi hay không và nếu ngứa thì làm sao để giảm cảm giác khó chịu mà không làm tổn thương da.
Ban sởi có ngứa không? Câu trả lời là gì?
Câu trả lời ngắn gọn là: có thể có ngứa, nhưng không phải lúc nào cũng xảy ra. Cảm giác ngứa khi bị ban sởi không giống nhau ở mỗi người. Một số người có thể cảm thấy ngứa râm ran nhẹ, trong khi người khác lại gần như không cảm nhận được gì. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp ngứa nhiều, đặc biệt là ở trẻ nhỏ hoặc người có làn da nhạy cảm.
Cảm giác ngứa thường xuất hiện khi:
-
Ban sởi bắt đầu lan rộng trên da, tạo nên kích ứng nhẹ ở vùng da bị ảnh hưởng.
-
Cơ thể người bệnh phản ứng lại với vi-rút sởi, khiến da bị viêm nhẹ, từ đó sinh ra ngứa.
-
Giai đoạn ban bắt đầu lặn (ban bay), da có xu hướng khô lại và bong tróc, khiến nhiều người cảm thấy ngứa như khi da bị khô nứt.
Tuy nhiên, cảm giác ngứa trong sởi thường nhẹ hơn so với các bệnh khác như thủy đậu hay sốt phát ban. Nếu ngứa dữ dội, kèm theo sưng, nóng hoặc chảy dịch thì có thể là dấu hiệu nhiễm trùng da hoặc mắc đồng thời bệnh khác, cần được kiểm tra y tế.
Phân biệt ngứa do ban sởi với ngứa do bệnh khác
Không phải cứ nổi ban là do sởi, và không phải cứ ngứa khi nổi ban là do ban sởi. Trên thực tế, có nhiều loại ban khác cũng gây ngứa mạnh hơn nhiều so với sởi. Việc phân biệt sẽ giúp tránh nhầm lẫn và xử lý đúng cách.
Một số đặc điểm giúp phân biệt ngứa do ban sởi và các loại ban khác:
-
Ban sởi: Ban màu hồng hoặc đỏ, phẳng hoặc hơi gồ nhẹ, bắt đầu từ mặt rồi lan dần xuống dưới. Có thể kèm ngứa nhẹ, nhưng không ngứa rát dữ dội. Không có mụn nước hay mụn mủ.
-
Thủy đậu: Nổi các mụn nước gây ngứa dữ dội, lan khắp người, mụn dễ vỡ và gây chảy dịch.
-
Sốt phát ban: Ban thường nhạt màu hơn, có thể gây ngứa nhẹ. Tuy nhiên, phát ban sau khi hết sốt.
-
Dị ứng: Ban có thể xuất hiện đột ngột, kèm ngứa rất mạnh, có thể nổi mẩn thành từng đám và di chuyển vị trí.
Vì vậy, nếu bạn hoặc người thân bị nổi ban mà kèm theo ngứa dữ dội, cần theo dõi thêm các triệu chứng đi kèm để xác định nguyên nhân chính xác.
⇒ Sản phẩm bảo vệ sức khỏe khác mà bạn có thể tham khảo thêm để nâng cao sức khỏe cho bản thân và gia đình: Khớp Bách Niên Kiện
Nguyên nhân khiến ban sởi gây ngứa
Không phải ai bị sởi cũng ngứa. Nhưng khi ngứa xuất hiện, nguyên nhân thường là do nhiều yếu tố kết hợp lại. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn biết cách phòng tránh và chăm sóc tốt hơn.
Một số nguyên nhân chính gây ngứa khi bị ban sởi bao gồm:
-
Da bị kích thích do phản ứng miễn dịch: Khi vi-rút sởi xâm nhập, cơ thể phản ứng lại bằng cách huy động hệ miễn dịch. Quá trình này đôi khi gây kích ứng da, dẫn đến cảm giác ngứa nhẹ.
-
Da bị khô: Trong giai đoạn ban sởi bay, da có thể bong tróc hoặc trở nên khô ráp. Da khô thường gây ngứa, đặc biệt ở vùng tay, chân và lưng.
-
Nhiễm trùng thứ phát: Nếu người bệnh gãi mạnh hoặc chăm sóc không đúng cách, da có thể bị trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây nhiễm trùng da và ngứa nhiều hơn.
Có nên gãi khi bị ngứa do ban sởi?
Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi bị ngứa là… gãi. Tuy việc gãi có thể mang lại cảm giác dễ chịu tạm thời, nhưng hành động này không được khuyến khích, đặc biệt là với bệnh sởi.
Gãi có thể gây hại cho da theo nhiều cách:
-
Làm da bị trầy xước: Da đang bị tổn thương do ban rất dễ rách nếu bị gãi. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.
-
Làm ban lan rộng hoặc đậm hơn: Việc cào xước có thể khiến vùng da bị kích ứng thêm, ban đỏ hơn và lâu bay hơn.
-
Tăng nguy cơ để lại sẹo: Trẻ em nếu gãi nhiều có thể để lại sẹo sau khi khỏi bệnh, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
Do đó, nếu bạn hoặc con em mình cảm thấy ngứa khi bị ban sởi, cần tìm cách làm dịu da thay vì gãi.
Làm gì để giảm ngứa khi bị ban sởi?
Ngứa khi bị ban sởi dù không quá nghiêm trọng nhưng cũng khiến người bệnh khó chịu, đặc biệt là trẻ em. Để giảm ngứa một cách an toàn và hiệu quả, bạn có thể áp dụng một số cách sau:
Trước khi liệt kê các cách giảm ngứa, cần lưu ý rằng: Các biện pháp này nhằm làm dịu cảm giác khó chịu, không có tác dụng chữa khỏi sởi. Việc điều trị sởi cần theo dõi bởi bác sĩ.
Một số cách hỗ trợ làm dịu ngứa khi bị ban sởi gồm:
-
Tắm bằng nước ấm pha lá: Có thể sử dụng nước ấm nấu với lá kinh giới, lá sài đất hoặc lá chè xanh. Những loại lá này có tính dịu da, sát khuẩn nhẹ và giúp giảm ngứa.
-
Giữ da sạch và khô thoáng: Tránh mặc quần áo quá chật, thấm mồ hôi kém. Nên chọn đồ cotton mềm mại, thoáng mát.
-
Dùng khăn mềm lau người thay vì gãi: Nếu trẻ ngứa, có thể dùng khăn sạch nhúng nước ấm lau nhẹ vùng ngứa thay vì để trẻ gãi.
-
Bôi kem dưỡng ẩm dịu nhẹ: Một số loại kem dưỡng da dành cho da nhạy cảm có thể giúp giảm khô và ngứa nhẹ. Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
-
Uống đủ nước và bổ sung vitamin: Da đủ nước sẽ bớt khô và ít ngứa hơn. Vitamin A, C và E cũng hỗ trợ phục hồi làn da tốt hơn.
Khi nào ngứa là dấu hiệu cần đi khám bác sĩ?
Dù ngứa là biểu hiện không hiếm trong ban sởi, nhưng vẫn có những tình huống mà ngứa có thể là dấu hiệu cho thấy có vấn đề nghiêm trọng hơn. Bạn cần đặc biệt chú ý nếu thấy các dấu hiệu sau:
-
Ngứa dữ dội, không thuyên giảm sau vài ngày hoặc sau khi dùng các biện pháp tại nhà.
-
Xuất hiện các nốt sưng, chảy dịch, da tấy đỏ hoặc có mùi hôi bất thường.
-
Người bệnh có biểu hiện sốt cao trở lại, lừ đừ, bỏ ăn, khó thở, nôn ói nhiều hoặc co giật.
-
Ban không lặn sau 7 ngày hoặc ngày càng lan rộng hơn.
Trong những trường hợp này, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Tổng kết: Ban sởi có ngứa không và chăm sóc thế nào là đúng?
Như vậy, có thể kết luận rằng: Ban sởi có thể gây ngứa, nhưng mức độ ngứa thường nhẹ và không kéo dài. Cảm giác ngứa thường xuất hiện khi ban bắt đầu lan hoặc lặn, do da bị khô, viêm nhẹ hoặc phản ứng miễn dịch của cơ thể. Dù vậy, việc xử lý ngứa không nên bằng cách gãi, mà cần chăm sóc da đúng cách, giữ vệ sinh, mặc đồ thoáng mát và dùng các biện pháp làm dịu da tự nhiên.
Hiểu đúng về ngứa trong bệnh sởi sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình theo dõi và chăm sóc người bệnh. Đồng thời, nếu biết rõ những dấu hiệu bất thường, bạn sẽ dễ dàng phát hiện sớm các biến chứng nguy hiểm để kịp thời đưa đi khám và điều trị.